اثر ضد آفلاتوکسین اسانس‌های زیره‌ی سبز، کاکوتی و سیاه‌دانه

  سابقه و هدف: آفلاتوکسین‌ها گروه بزرگی از مایکوتوکسین‌ها(سموم قارچی) می‌باشند که به وسیله گونه‌های خاصی از جنس قارچ آسپرژیلوس شامل آسپرژیلوس فلاووس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس نومیوس تولید می‌شوند. این گروه از سموم قارچی به عنوان سردسته تمامی مایکوتوکسین‌ها محسوب می‌شوند. به همین دلیل، کوشش‌های فراوانی در راستای حذف یا غیر فعال‌سازی این ترکیبات در زنجیره غذایی انسا ن و حیوان به عمل آمده است. اهداف این مطالعه تعیین اثر ضد آفلاتوکسین و ضد قارچ روغن‌های اساسی زیره‌ی سبز، کاکوتی و سیاه‌دانه رویشیافته در استان خراسان رضوی بود. مواد و روش‌ها:این مطالعه از نوع تجربی است و مواد گیاهی مورد استفاده در این پژوهش شامل زیره‌ی سبز، کاکوتی، و سیا ه‌دانه، بر اساس اطلاعات حاصل از طب سنتی و با توجه به مناطق رویش آن‌ها انتخاب و جمع‌آوری گردیدند و به روش تقطیر با آب اسانس آن‌ها تهیه شد. سپس با استفاده از روش فاز معکوس کروماتوگرافی مایع با بهره‌دهی عالی(RP-HPLC) و 3 بار تکرار آزمایش غلظت انواع آفلاتوکسین تولیدی(Total, G2, G1, B2, B1) توسط کپک آسپرژیلوس پارازیتیکوس، برحسب نانوگرم در میلی‌لیتر(ppb) اندازه‌گیری شدند. این عمل پس از تاثیر اسانس‌های زیره‌ی سبز، کاکوتی و سیاه‌دانه، به ترتیب با رقت‌های 25/0، 25/0 و 5/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر انجام شد. یافته‌ها:توانایی اسانس‌های مورد مطالعه در مهار تولید انواع آفلاتوکسین به ترتیب به صورت اسانس زیره‌ی سبز، اسانس سیاه‌دانه و اسانس کاکوتی بود. هم‌چنین بین وزن خشک قارچ و مقدار آفلاتوکسین تام، هم‌بستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت (0005/0=, p896/0=r)  نتیجه‌گیری:یافته‌های این تحقیق نشان داد که اسانس‌های زیره‌ی سبز، کاکوتی و سیاه‌دانه دارای توانایی مهار رشد و تولید آفلاتوکسین توسط آسپرژیلوس پارازیتیکوس بودند. هم‌چنین این مطالعه کاربرد سنتی این گیاهان در برابر عفونت‌های میکروبی را تایید نمود